De Profielprijs 2019 is uitgegaan naar ontwerper en materiaalonderzoeker Christien Meindertsma.
Op 30 oktober 2019 is in het TextielMuseum in Tilburg de Profielprijs aan Christien Meindertsma uitgereikt.
Marty Lamers leest de beoordeling van de commissie voor.
Christien Meindertsma ontvangt de Profielprijs 2019 en bijbehorende trofee van voorzitter Maarten Rol.
Christien Meindertsma met bestuur en commissie van de Stichting Profiel.
Van links naar rechts: Maarten Rol, Suzan Rüsseler, Christien Meindertsma, Karin Arink, Marty Lamers,
Agnes Groot en Kees Ockhuysen.
Foto's: L. Hoejenbos
Het juryrapport behorende bij de Profielprijs 2019 aan Christien Meindertsma:
De Stichting Profiel reikt sinds 1990 een prijs uit aan een persoon die zich op bijzondere wijze professioneel bezig houdt met textiel. De Profielprijs 2019 is door de jury eensgezind toegekend aan Christien Meindertsma.
Met de Profielprijs wil de Stichting Profiel haar waardering tot uitdrukking brengen voor een bijzondere bijdrage op het gebied van de textielvormgeving in de ruimste zin van het woord. Eerdere prijswinnaars van de Profielprijs representeren de breedte van het textiele vak: (mode)ontwerpers en beeldend kunstenaars, verzamelaars en theoretici, die vanuit hun expertise actief zijn op gebied van textiel. Vakmanschap, onderzoek en experiment zijn volgens de jury de belangrijkste criteria bij de toekenning van de prijs.
Christien Meindertsma (*1980) ontvangt de Profielprijs 2019 voor haar innovatief werk als materiaalonderzoeker en productontwerper, die duurzaam textiel op de kaart zet. Sinds haar eindexamen in 2003 aan de Design Academy Eindhoven staat aan de basis van al haar projecten de vraag: hoe ontstaat een product? Uit welke grondstoffen, met welke technieken en op welke plek is het gemaakt? Vanuit de overtuiging dat inzicht in de totale keten van productie tot gebruik en afdanking een bewuster gebruik van voorwerpen stimuleert, verdiept zij zich in het maakproces en de levensloop van (consumptie)producten. Vanuit haar analyse ontwikkelt zij duurzame alternatieven en concepten die bijdragen aan de bewustwording van de gebruiker.
Christien Meindertsma weet passie en experimenteerdrift te verbinden met een analytisch vermogen, oog voor duurzaamheid en een goed gevoel voor vorm. Bovendien kan zij complexe processen verbaal en in beeld op een heldere en aantrekkelijke manier vertalen voor een breder publiek. Het is daarom zeer te prijzen dat zij in 2018 in de achtdelige NTR TV-serie ‘Voor de Vorm’ als gids en bruggenbouwer de kijker meeneemt in de productie van alledaagse voorwerpen, van kamerplant en bh tot fiets, sneaker en wijnglas.
De drie criteria die de jury heeft meegenomen waren de volgende:
Mede conform de statuten van de Stichting Profiel ervaren wij het als onze opdracht om bij de toekenning zorg te dragen voor een afwisseling van disciplines. Nadat de Profielprijs 2016 aan José Teunissen is uitgereikt, een ervaren theoretica en tentoonstellingsmaker op het gebied van mode, waarderen we met de Profielprijs 2019 een conceptueel denkende ontwerper, die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. Ten tweede waarderen wij als jury makers of theoretici die op een innovatieve, grensverleggende manier het begrip textiel bevragen. Reflectie op het vak, techniek en materiaalbehandeling zijn hier belangrijke aandachtspunten.
Typerend voor Christien Meindertsma’s aanpak is een nauwkeurig vooronderzoek, dat een beeldende vertaling vindt in een publicatie of een product. Haar boek ‘PIG 05049’ (2007) – een minutieus verslag van 187 producten waar het vlees, de ingewanden en andere onderdelen van een varken in zijn verwerkt, zoals borstels van varkenshaar – ontving veel publieke aandacht en is in 2008 onderscheiden met drie Dutch Design Awards. Het fraai vormgegeven boek attendeert ons schijnbaar lichtvoetig erop hoe weinig wij weten van het proces van grondstof tot eindproduct.
Christien Meindertsma begeeft zich op tal van terreinen, maar haar interesse voor duurzaam textiel loopt als een rode draad door heel haar oeuvre. Karakteristiek voor haar zorgvuldige werkwijze en lange adem is haar meerjarig onderzoek naar vlas. De vlasplant levert de vezels voor linnen en kent een grote potentie voor duurzame productie, omdat zij snel groeit, in principe geen pesticides nodig heeft en in Nederland wordt verbouwd. In opdracht van Thomas Eyck en het Zuiderzeemuseum begint Christien Meindertsma in 2009 aan haar ‘Flax Project’. Er ontstaat een serie producten uit vlastouw, zoals een poef, een lamp en een vloerkleed.
Een volgende stap zet zij in 2011 met ‘GZ 59-west’. Uit verbazing over het feit dat het merendeel van de Nederlandse productie van vlas naar China wordt geëxporteerd, besluit zij om zelf bij een boer in Flevoland de oogst van een kavel vlas (kavel nr. GZ 59-west) te kopen. Het proces van inzaaien tot oogst wordt nauwkeurig gedocumenteerd op foto en film, en van het materiaal zoals de zaden en vezels maakt ze producten: textiel, papier, muurverf, linoleum en olie. Droogdoeken en tafelgoed tonen details van de luchtfoto’s en zijn op de computergestuurde weefmachine in het TextielLab geweven met haar 'eigen' linnen garens.
Voor haar volgend vlasproject, de ‘Flax Chair’, ontstaan in opdracht van het Amsterdamse LABEL/BREED in samenwerking met het bedrijf Havivank, ontvangt ze in 2016 een Dutch Design Award. De stoel is vervaardigd uit vlasmatten en het biologisch afbreekbare bioplastic PLA.
In 2018 ontwerpt Christien Meindertsma voor het bedrijf Carpet Sign het vloerkleed ‘Flax Fields’, dat vanuit een vogelperspectief het kavel ‘GZ 59-west’ toont. Hiervoor gebruikte ze de kortere vezels van productieproces van vlas tot fijn linnen. Andere textiele producten waarin zij gebruik maakt van duurzame procedés zijn haar ‘Urchin Pouf’ (2007), de wollen ‘Texel Ottoman’ (2009) en het project ‘Fibre Market’ (2016).
Tenslotte is de Profielprijs in de afgelopen jaren op twee manieren toegekend: als waardering voor een sterk oeuvre óf ter aanmoediging van relatief jong talent. Na de toekenning van de Profielprijs in 2013 aan de jonge ontwerper en kunstenaar Bart Hess, en in 2016 aan José Teunissen als oeuvre-prijs voor een ervaren theoretica, wordt de Profielprijs 2019 toegekend aan een ontwerper, die in de afgelopen 16 jaar een integer en esthetisch aantrekkelijk oeuvre heeft opgebouwd. Daarin staan materiaalonderzoek en duurzame maakprocessen voorop. Met haar werk vormt Christien Meindertsma een lichtend voorbeeld en een bron van inspiratie voor een jongere generatie ontwerpers, zoals we afgelopen week tijdens de Dutch Design Week opnieuw konden vaststellen.
Als jury zien we dit elan graag verbonden aan de Profielprijs. De Profielprijs is een blijk van waardering voor Christien Meindertsma’s innovatieve werk als ontwerper, die met haar kritisch en beeldend onderzoek haar pleidooi voor duurzaamheid vormgeeft. Wij wensen Christien een bloeiende werkpraktijk toe, die vruchten zal blijven afwerpen voor het Nederlandse designveld en die mede bijdraagt aan de verduurzaming van de textiele productie en het realiseren van een circulaire economie.
De jury van de Stichting Profiel, bestaande uit Suzan Rüsseler, conservator Kunst & Design van het TextielMuseum, Tilburg, Karin Arink, beeldend kunstenaar en afdelingshoofd BA Autonome Beeldende Kunst en BA Fotografie, Willem de Kooning Academie, Rotterdam en Marty Lamers, stofontwerper en afdelingshoofd Man and Identity, Design Academy Eindhoven, die de kandidaten voor deze prijs voordraagt, is unaniem tot haar besluit gekomen.
Voor meer informatie over Christien Meindertsma: christienmeindertsma.com